De zorgsector staat onder toenemende druk. Door vergrijzing, personeelstekorten en een stijgende zorgvraag komt de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg steeds meer in het gedrang. Tegelijkertijd biedt technologische vooruitgang kansen om zorg slimmer en mensgerichter te organiseren. Met dat uitgangspunt start op 1 september 2025 het landelijke onderzoeksprogramma SPIRIT – Technologie voor Bemensbare Zorg. Dit programma is mogelijk door een recent toegekende subsidie van SIA en richt zich op het ontwikkelen van duurzame, praktijkgerichte oplossingen die de zorg toekomstbestendig en bemensbaar houden.
SPIRIT staat voor Samenwerkingsverband voor Praktijkgericht Innovatieonderzoek in Regionale Infrastructuren voor Technologie. In dit nationale consortium gaan meer dan vijftig partners samenwerken aan oplossingen die bijdragen aan het verlichten van de werkdruk, het optimaal inzetten van personeel, het bevorderen van gezondheid en zelfredzaamheid, en het verplaatsen van zorg naar de leefomgeving.
Landelijke samenwerking
Het doel van het programma is het ontwikkelen van een landelijke infrastructuur waarin technologische en sociale innovaties duurzaam worden ingebed in de zorg. De kracht ligt in de combinatie van technologische én sociale vernieuwing, gedragen door een breed netwerk in het hele land. Zo nemen er meer dan tien hogescholen deel aan de samenwerking en tientallen partners uit de zorgpraktijk en het bedrijfsleven.
Hogeschool Windesheim is penvoerder van SPIRIT en Helma Kaptein, lector aan de Hogeschool Rotterdam, is de eerste twee jaar voorzitter. Het voorzitterschap rouleert per twee jaar tussen een aantal lectoren. SPIRIT bouwt voort op de kennis en ervaring van het landelijke lectorenplatform PIT (Platform Inzet van Technologie voor Gezondheid en Zorg). Binnen dit platform werken lectoren aan het verbeteren van de zorgpraktijk via innovatie, onderzoek en samenwerking.
Marike Hettinga, voorzitter van PIT en lector ICT-innovaties in de Zorg van Windesheim, is verheugd: "Als we de zorg toekomstbestendig willen maken, moeten we voorbij de losse projecten denken. SPIRIT is een structurele, landelijke samenwerking waarin we technologie niet als doel op zich zien, maar als middel om de zorg menselijk en werkbaar te houden."
Health Valley levert als verbindend en adviserend zorginnovatie-ecosysteem een inhoudelijke bijdrage aan het consortium, onder andere door ondersteuning te bieden bij de implementatie en opschaling van innovaties. Innovatiemanager Annemarie de Vries onderstreept het belang van SPIRIT: "Als innovatiemanager bij Health Valley geloof ik in de kracht van samenwerking op lokaal, regionaal én landelijk niveau. Alleen door onze expertise te bundelen kunnen we zorgtechnologie ontwikkelen die écht bijdraagt aan toegankelijke zorg en de transformatie naar gezondheid mogelijk maakt."
Robuuste kennisinfrastructuur
Het programma wordt mogelijk gemaakt door een subsidie van Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA. Voor de eerste vier jaar ontvangt het consortium €2 miljoen subsidie van SIA en co-financieren de consortiumpartners dat met €2 miljoen eigen bijdrage. Na die vier jaar is verlenging met nog eens vier jaar mogelijk. Zo kan gewerkt worden aan een robuuste kennisinfrastructuur waarin hbo-, mbo- en wo-instellingen, zorginstellingen en bedrijven samen werken aan het bemensbaar houden van zorg.
Praktijkgericht én mensgericht
SPIRIT ontwikkelt een gezamenlijke methodiek voor ontwerp-, implementatie- en evaluatieonderzoek. Door deze mensgerichte aanpak, met korte ontwikkelcycli en nauwe samenwerking met zorgprofessionals en cliënten, sluit innovatie beter aan op de praktijk. Studenten en onderzoekers werken in de zorgpraktijk mee aan het verbeteren van processen en het implementeren van nieuwe technologieën.
Op weg naar duurzame impact
Op 23 september 2025 vindt de officiële aftrap plaats met een startbijeenkomst voor alle consortiumpartners, waaronder de elf aanvragende hogescholen: Hogeschool Rotterdam, Hogeschool van Amsterdam, Zuyd Hogeschool, Hogeschool Inholland, NHL Stenden Hogeschool, Hogeschool Utrecht, Saxion Hogeschool, Fontys Hogeschool, HAN University of Applied Sciences, De Haagse Hogeschool en Hogeschool Windesheim. Daarna volgt een reeks activiteiten, bijeenkomsten en communicatie over de voortgang, kansen voor samenwerking binnen onderzoeksprojecten en opbrengsten van het praktijkgerichte onderzoek.
